Schaakvereniging Daniël Noteboom

Tijdens onze schaakavonden komt het niet vaak voor dat iemand mat gezet wordt. Vaak geeft de verliezende speler op als hij geen kansen meer ziet om minimaal remise te maken. Het mat geven laten we ons vaak niet meer bewijzen. Het eindspel van een koning + dame of koning + toren tegen een koning kan iedereen winnen. Maar hoe zit het met het eindspel van koning + twee lopers (op velden van verschillende kleur) tegen een koning? Kan u de tegenstander mat zetten? Ik stel voor om het eens te proberen tegen een computer of een schaakvriend. Indien je alles achter het bord moet verzinnen is het nog niet zo makkelijk, zeker niet na een lange partij of in tijdnood.

Ik ben niet bepaald een paarden liefhebber en ook op het schaakbord zijn ze soms imposant, dreigend, gevaarlijk en maken ze vreemde sprongen.
In een gesloten stelling, waar lopers en torens weinig kunnen uitrichten, zorgen paarden in het centrum van het schaakbord voor dreigingen. Ze springen over de barricades en zetten de aanval in. Het is helemaal gevaarlijk als zo’n paard in het middenspel weet door te dringen tot een veld op de derde (of zesde) rij in het vijandelijke kamp en gedekt wordt door een loper of een pion. In partij analyses wordt dat omschreven als een “octopus”. Vanaf deze positie dringt het paard met zijn “tentakels” door tot in het vijandelijke kamp. Een “octopus” heeft een waarde die ongeveer gelijk is aan een toren. Een bekend voorbeeld is een partij tussen twee mastodonten uit de vorige eeuw: Karpov en Kasparov. In één van hun vele partijen om het wereldkampioenschap stond na 16 zetten de stelling uit diagram 1 op het bord. Het paard (de octopus!) op d3 verhinderde de ontwikkeling van wit en bleef daar 18 zetten lang blijven staan totdat Karpov hem met de dame moest slaan om mat te voorkomen, zes zetten later gaf hij op. Het was in 1985 de beslissende partij van de WK match.

Diagram 1: Karpov – Kasparov na 16…Pd3!