Wibo’s column: Leren van de (groot)meesters – Mat geven met twee lopers

Tijdens onze schaakavonden komt het niet vaak voor dat iemand mat gezet wordt. Vaak geeft de verliezende speler op als hij geen kansen meer ziet om minimaal remise te maken. Het mat geven laten we ons vaak niet meer bewijzen. Het eindspel van een koning + dame of koning + toren tegen een koning kan iedereen winnen. Maar hoe zit het met het eindspel van koning + twee lopers (op velden van verschillende kleur) tegen een koning? Kan u de tegenstander mat zetten? Ik stel voor om het eens te proberen tegen een computer of een schaakvriend. Indien je alles achter het bord moet verzinnen is het nog niet zo makkelijk, zeker niet na een lange partij of in tijdnood.

De tegenstander kan alleen in één van de hoeken mat gezet worden. Met de juiste strategie is het niet zo heel moeilijk. Het is niet altijd de snelste methode maar wel de makkelijkste. Je kan het samenvatten in een 4-stappen plan:

1. Breng je koning naar een centrumveld: d4 of e4
2. Zet de beide lopers in het centrum op de velden d5 en e5 en sluit daarmee de koning van de tegenstander op
3. Drijf de koning naar de onderste rij met je eigen koning
4. Zet de tegenstander mat in een hoek met de beide lopers

Pas op voor een pat stelling, in sommige gevallen moet een wacht zet gedaan worden.
Stel we beginnen met de stand uit diagram 1:

Diagram 1: start positie

Volgens de “endgame table database” kan wit mat geven in 18 zetten.
Misschien zijn via het stappen plan een paar extra zetten nodig, maar het gaat wel via een
systematische methode.

Stap 1 is afgerond, de koning staat in het centrum op e4 (zie diagram 2).

Diagram 2: koning in het centrum

Stap 2 is afgerond, de beide lopers staan in het centrum voor de koning (zie diagram 3). De zwarte koning is ingesloten door de lopers en kan alleen naar de velden: c8, d7, d8, e7, e8 en f8.

Diagram 3: de lopers in het centrum voor de koning

De koning staat op de onderste rij en kan niet meer ontsnappen via de g- en h-lijnen (zie diagram 4).

Diagram 4: de koning staat op de onderste rij

Diagram 5: Mat!

Ik denk dat iedereen na een paar keer oefenen zonder problemen kan matgeven met 2 lopers. Daag elkaar maar eens uit om het te proberen. Het mag toch niet gebeuren dat dit eindspel op het bord komt en u het niet tot winst kan voeren?